آموزش انواع ضمیر

وقتی که ضمیر (ی)‌مفعول به باشد موقع اتصال ، به آن  نون وقایع  اضافه می شود. ...» نصرنی
* وقتی ضمیر (نا)‌با فعل ماضی بیاید که آخر آن ساکن است ،ضمیر مرفوع است و نقش آن ‌فاعل خواهد بود.....»نَصَرْنا(یاری کردیم) اما گر با فعل ماضی آمد که آخرش حرکت دار بود در این صورت ضمیر یا منصوب است یا مجرور...»نَصَرَنا(یاری می کند مارا )

   ضمیر رفع متحرک(نَ تَ تُمَا تُمْ تِِ تُما تُنَّ تُ نا )که باعث بناء‌به سکون ماضی اند

- الف در «ضربا »و  و او  در «ضربوا »و الف در «ضربتا»(ا و ا)،‌ضمیر رفع ساکنند که باعث بنای به فتح فعل ماضی اند

*ضمایر متصل مرفوعی 11 تا هستند که (ی) مختص مضارع است {تضربین}

  تَ ،‌تما،‌تم،‌تِ ، تنَّ ، تُ و نا مختص ماضی یند و

 ا  ، و،  ن  مشترکند در مجموع( ا-و-ن-ی-تَ - تما- تم-تِ - تنَّّ - تُ - نا)

* خانه هایی که با زمینه سبز مشخص شده اند ، ضمیرمستتر هستند و از آنهاخانه هایی که با علامت*ستاره  مشخص شده اند استتارشان جوازی است (صیغه های 1و 4)‌ولی خانه هایی که با مربع■مشخص شده اند              استتارشان وجوبی است(7-13-14)

مرور:

* « تْ » در مفرد مؤنّث غائب فعل ماضی علامت مؤنّث است .  ( علامت صیغه یا ضمیر نیست. )

* ضمایر متّصل « ا ، و ، ن » در فعل ماضی و مضارع و امر مشترک هستند .

* ضمیر متّصل « یـ » مخصوص فعل مضارع ، مفرد مؤنّث مخاطب و فعل امر مخاطب مفردمؤنّث است .

* ضمایر متّصل « تَ ، تُما ، تُم ، تِ ،تُنَّ ، تُ ، نَا » مخصوص فعل ماضی است .

* برخی از ضمایر منفصل مرفوعی با ضمایر متصل منصوبی ومجروری شبیه هستند که با رنگ زمینه زرد مشخص شده اند، برای تشخیص نوع آنها باید نقش آنها را در جمله بررسی کنیم.    هم کتبوا تکالیفهم....» هم ضمیر منفصل مرفوعی است چون مبتداء‌است و هم در تکالیفهم ضمیر متصل مجروری است چون مضاف الیه  است

*نَ که بارنگ قرمز مشخص شده در صیغه های 6 و12(ماضی ومضارع) ضمیر(ضنیر)‌است(نه نون عوض از رفع)

^{خلاصه بگم نون 6و 12 ضمیر است}(به آن نون جمع مؤنث هم می گویند^{ص78 حسینی})

* ضَرَبَنا..........» نا در اینجا ضمیر متصل منصوبی است (چون مفعول به است)

ضَرَبْنا..............» نا در اینجا ضمیر متصل مرفوعی است (چون فاعل است)

* اگر ضمیر منفصل نصبی اول جمله بیاید نقش مفعول را دارد وبه همرا فقط ترجمه می شود

إیّاک نعبد = فقط تورا می پرستیم

* ضمیرهای متصل رفعی چون فقط به فعل‌ها متصل می‌شوند به آنها ضمیر متصل به فعل هم گفته می‌شود.

* تمام ضمیرها هم جزء اسمهای معرفه است.

 

نکته کنکوری(ضمیر)
نکته 1:مضمر که همان ضمیر است، کلمه‌ای است که برای جلوگیری از تکرار بی‌مورد یک اسم بجای آن اسم بکار می‌رود.
به اسمی که برای آن ضمیر آورده می‌شود مرجع ضمیر گویند:
المعلمُ یَخْرجُ من بیته و هو مسرورٌ
هو-----> مرجع ضمیر

نکته 2:

ضمیر به دودسته منفصل و متصل تقسیم می‌شود.
متصل ضمیری است که به کلمه قبل خود بچسبد ولی منفصل به کلمه قبلش متصل نمی‌شود.
تمام ضمیرها هم جزء اسمهای معرفه است.
چند ضمیر متصل: ه، ها، کَ، تَ.
چند ضمیر منفصل: هو، هی، ایاک، انتَ.

نکته 3:

ضمیرها متصل به ضمیر متصل رفعی و ضمیر متصل نصبی و جری تقسیم می‌شوند،
ضمیرهای متصل رفعی یا متصل مرفوع چون فقط به فعل‌ها متصل می‌شوند به آنها ضمیر متصل به فعل هم گفته می‌شود.
آنها عبارتند از: (ا، و، نَ، تَ، تما، تم، تِ، تما، تُنَّ، تُ، نا، ی)
رفتی --> ذ َهَبْتِ
شنیدم --> سَمِعْتُ
می‌روید --> تَذ ْهَبونَ
بروید --> اِذ ْهَبْنَ
می زنید تو یک زن....»تضربینَ

نکته اول : اگر ضمیر منفصل نصبی اول جمله بیاید نقش مفعول را دارد وبه همرا فقط ترجمه می شود
إیّاک نعبد = فقط تورا می پرستیم
مفعول